Australisch anthem
Origineel: Marion Sinclair – Kookaburra (1932). Het is moeilijk aan te geven van wie de eerste opname was, vandaar dat mevrouw Sinclair de credits krijgt voor het lied. Ze schreef het liedje over de vogel voor een schoolkamp:
“Kookaburra sits in the old gum tree
Merry, merry king of the bush is he
Laugh kookaburra, laugh
Kookaburra, gay your life must be”
Het werd uiteindelijk een bekend Australisch kinderlied, maar hoe komt de melodie hiervan terecht in een bekende popsong? Dat is iets waar geen éénduidig antwoord op zal komen, al verdient dat natuurlijk wel een toelichting. Zanger Colin Hay en Ron Strykert schreven het nummer, dat een beetje nationalistisch aandoet. Toch gaat het over het verlies van de ware spirit in Australië, het plunderen van waardes door hebberige mensen. Zanger Hay (geen familie van Earring Barry, wél oom van zangeres Sia) vergeleek het met Springsteen’s Born in the U.S.A. Ook zo’n ogenschijnlijk nationalistisch aandoend nummer, waarbij de werkelijke tekst juist overheidkritisch was. Maar Down Under was dan weer niet zo politiek geladen als Bruce’s hit van een paar jaar later.
Maar waar het hier over gaat is de fluitmelodie uit Down Under van Greg Ham. Deze zou zijn afgeleid van kinderlied ‘Kookaburra’ van Marion Sinclair, al kraaide daar lang geen kookaburra naar..Het was een onschuldige TV-quiz die de hele heisa in 2007 op gang brengt met de vraag:
What children’s song is contained in the song Down Under?’ Het antwoord was: ‘Kookaburra’,” aldus de quismaster. Het leidde tot telefoontjes en e-mails richting Larrikin Music, de huidige eigenaar van het kinderdeuntje. Die roken geld en brachten Men at Work voor de rechter in 2009. Vele muziekliefhebbers zouden zich weinig druk maken, toch kwam de rechter met een vergezochte uitspraak. Er zou toch inbreuk zijn gemaakt op de Larrikin’s copyright, want: “Down Under” reproduced “a substantial part of Kookaburra.” Een onverwachte uitspraak die hun sporen naliet bij de Men at Work-leden en Greg Ham in het bijzonder. Zijn fluitspel zou na al die jaren een kopie zijn geweest van de melodie van een kinderlied, hakte er zwaar in bij hem.
Muzikale dwaling rechter?
Al zou het geldelijk maar gaan om 5% van de opbrengsten met terugwerkende kracht tot 2002, het ging om prestige. Het heeft Hay miljoenen gekost om te procederen, maar geld was bijzaak aldus de frontman van Men at Work:
“I’ll go to my grave knowing ‘Down Under’ is an original piece of work. In over 20 years no one noticed the reference to ‘Kookaburra.’ Marion Sinclair never made any claim that we had appropriated any part of her song, and she was alive when ‘Down Under’ was a hit. Apparently she didn’t notice either.”
Eigenlijk is de enige original van Down Under van de groep zelf, al is die nog zéker de moeite. Het verscheen al in 1980 als b-kantje van lokale single ‘Keypunch Operator’ en is niet de versie die we kennen. Toch is dit de originele uitvoering, die tegelijkertijd duidelijk maakt hoe bepalend een kwalitatieve produktie kan zijn. Luister hieronder naar de eerste versie en vergelijk deze met de bekende versie. Vergelijk dan ook meteen de fluitmelodie van Down Under met de melodie van Kookaburra.
Noemenswaardige coverversies komen overigens uit de meest uiteenlopende hoeken. Zo zijn er versies bekend van onder meer James Last, Ringo Starr, Terrorvision wn Pennywise.